Có vẻ công chính

Mt 23, 27-32

Ở xứ Paléttin, các ngôi mộ thường được quét vôi màu trắng, để người Do thái dễ nhận ra và tránh xa. Đặc biệt trước lễ Vượt qua, mộ được quét vôi lại, vì có đông đảo khách hành hương tuốn về quê dự lễ. Ai bất cẩn đụng vào mộ là bị trở nên ô uế trong bảy ngày (Ds 19, 16). Đối với người Do thái, ngôi mộ là điều nên tránh, vì bên trong đầy xương người chết và đủ mọi thứ ô nhơ (c. 27), tuy bên ngoài có vẻ sạch sẽ tốt đẹp. Đức Giêsu đã dám ví các kinh sư và người Pharisêu với ngôi mộ, vì bên ngoài họ có vẻ công chính trước mặt người ta, nhưng bên trong thì đầy đạo đức giả và gian ác (c. 28). Có sự tương phản giữa cái có vẻ bên ngoài và cái thực tế bên trong. Bên ngoài không diễn tả bên trong, nhưng làm hiểu sai cái bên trong. Tất cả nỗ lực của chúng ta là làm cho bên ngoài và bên trong nên một, để ai thấy bên ngoài của ta đều biết được điều sâu kín bên trong.
Đức Giêsu còn đề cập đến một sự giả hình khác (cc. 29-32), đó là việc các người Pharisêu xây mồ, tô mả cho các ngôn sứ thời xưa. Họ khẳng định mình không can dự vào tội giết các ngôn sứ của cha ông họ. Tiếc thay, họ lại can dự vào tội giết các ngôn sứ do Đức Giêsu sai đến, qua đó họ cho thấy mình đúng là người thuộc dòng dõi của cha ông,
Khi đọc toàn bộ chương 23 của Tin Mừng Mátthêu về những lời phê phán của Đức Giêsu đối với giới lãnh đạo tôn giáo, chúng ta có thể bị sốc, vì chúng quá nặng nề. Liệu Đức Giêsu hiền lành có nói nguyên văn những lời như thế không? Điều cần biết là không phải người Pharisêu nào cũng giả hình. Có nhiều người thực sự thánh thiện đạo đức, và Đức Giêsu đã có tương quan tốt với một số người trong nhóm. Cũng nên nhớ là Ngài không giảng cả chương 23 trong một lần, nhưng trong nhiều dịp khác nhau, và Mátthêu gom lại thành một chương. Cuối cùng không nên quên là hầu chắc giọng điệu gay gắt của chương này, là do có sự căng thẳng giữa Hội Thánh Chúa và Hội đường Do thái. Vào thời Mátthêu viết Tin Mừng này, có những Kitô hữu bị bách hại, bị đánh đòn, bị giết và đóng đinh bởi người Do thái (Mt 23, 34).
Bởi đó những lời của Đức Giêsu nhắm vào người Pharisêu ngày xưa, lại trở thành lời nhắc nhở chúng ta hôm nay, những người sống trong Hội Thánh và những người lãnh đạo. Thói giả hình về đạo đức thời nào và ở đâu cũng có. Nó tạo ra một bầu khí dối trá trong tương quan với Thiên Chúa và tha nhân. Hội Thánh vẫn muốn cho đọc bài Tin Mừng gây sốc này vì các Kitô hữu vẫn bị cám dỗ giữ đạo bên ngoài mà không sống đạo. Thật ra chúng ta chỉ có thể rao giảng Tin Mừng cho con người hôm nay khi những khoảng cách giữa lời nói và hành động được xóa bỏ, khi người ta thấy sự thống nhất trong lối sống của chúng ta, khi mọi mặt nạ được cởi ra, và sự thật được tỏ hiện.

Cầu nguyện:
Lạy Chúa Giêsu, ánh sáng và bóng tối thì dễ phân biệt, còn bóng mờ thì khó nhận ra hơn.
Con đã mạnh dạn khước từ bóng tối nhưng khi nhìn thật sâu vào lòng mình, con vẫn thấy có nhiều bóng mờ tác động. Con an tâm ở lại trong bóng mờ, vì thấy đó chưa phải là một tội. Nhưng con cũng áy náy vì biết rằng bóng mờ là nơi ánh sáng Chúa chưa thấm nhập trọn vẹn. Con không muốn bóng mờ thành ánh sáng, vì con vẫn muốn giữ lại một điều gì đó rất quý đối với con.
Xin giải thoát con khỏi những tình cảm lệch lạc để con được tự do yêu mến và phụng sự Chúa hơn.
Xin chinh phục những bóng mờ trong lòng con để con được thuộc trọn về Chúa.
Xin kéo con ra khỏi thái độ lấp lửng, nước đôi, để dứt khoát đặt Chúa trên mọi sự.
Ước gì con có đủ can đảm để dám nhìn thẳng vào những bóng mờ trong đời con.
Và ước gì con được trở nên trong suốt nhờ để ánh sáng Chúa tràn ngập mọi vùng mờ tối nơi con. Amen.

Lm Antôn Nguyễn Cao Siêu, SJ