Trong bài diễn từ tiễn biệt rất dài (từ cuối chương 13 cho tới hết chương 17 của Phúc âm Gio-an) Đức Giê-su đã mất nhiều công sức để trấn an các môn đệ Người. Chắc hẳn lúc đó các ông đang trong rơi vào tình trạng rất bồn chồn lo lắng, tương tự như một nhóm học sinh ôn thi gần tới ngày ra trường. Các ông muốn ghi nhớ hết mọi lời Thầy nói, từng chi tiết một, nhưng lại có nguy cơ quên mất điểm chính yếu. Và điều chính yếu đó không phải là những bài học từ chương về các điều Thầy dạy dỗ, nhưng là bộc lộ bản chất đích thực của Thầy Giê-su – Lời tối hậu của Thiên Chúa. Việc tỏ lộ này rõ ràng chỉ dành cho các môn đệ là những người thâm tín nhất đã theo Thầy suốt bằng ấy năm: “Thưa Thầy, tại sao Thầy phải tỏ mình ra cho chúng con, mà không tỏ mình ra cho thế gian?” Nếu nắm bắt được nội dung lời trăn trối này, chúng ta sẽ có cơ may hiểu thấu được cái cỗi lõi của niềm tin Ki-tô hữu của mình.
Nắm giữ Lời là điều tối quan trọng trong việc duy trì tương quan với Thầy Giê-su, kể cả khi Người đã ra đi. “Ai yêu mến Thầy, thì sẽ giữ Lời Thầy…Cha Thầy sẽ yêu mến người ấy”. Lời đó chắc chắn không chỉ đơn thuần là các bài thuyết giảng mà Người đã từng tuyên giáo trên khắp các nẻo đường xứ Ga-li-lê và Giu-đê trong ròng rã 03 năm trời; trong số đó có những bài thật ý nhị và độc đáo, chẳng hạn bài bàn về các mối phúc hay các câu chuyện dụ ngôn. Nhưng cho dầu có tuân giữ được mọi lời Ráp-bi Giê-su giảng dạy đi nữa thì điều đó cũng đâu có thể làm cho “Cha Thầy và Thầy sẽ đến và ở lại với người ấy”. Lời đây hẳn là một điều gì rất đặc biệt mà Người đã từng khảng định: “không phải là của Thầy, nhưng là của Chúa Cha, Đấng đã sai Thầy”. Lời mà Người nhân danh Chúa Cha đến trần gian để nói lên cho bằng được, và chỉ có thể nói cho các môn đệ thâm tín nhất là những kẻ đã tin Người mà thôi.
Lời này sẽ không hề dễ hiểu ngay cả đối với người môn đệ. Hồi đó, cho tới lúc Thầy sắp ra đi, các môn đệ vẫn còn cảm thấy dội. Mỗi lần Thầy Giê-su đề cập tới sự tự hiến thập giá và đau khổ Người sẽ phải chịu tại Giê-ru-sa-lem, không một ai trong số họ không lớn tiếng phản đối, can ngăn. Nhất là khi Người khảng định ai nhìn thấy Thầy tự hiến là nhìn thấy Chúa Cha, nhìn thấy vinh quang đích thực của Cha… thì không một môn đệ nào có thể hiểu nổi (xem Ga 14,8-11). Đức Giê-su biết rất rõ điều đó. Cần phải có một can thiệp đặc biệt, can thiệp của Thần Khí. Các môn đệ cần đấng Bảo Trợ “sẽ được sai đến nhân danh Thầy, Đấng đó sẽ dạy anh em mọi điều và sẽ làm cho anh em nhớ lại mọi điều Thầy đã nói với anh em”. Phải, để hiểu được Lời của Giê-su Thập giá, hiểu được Tình Yêu tự hiến và cứu độ của Thiên Chúa, dứt khoát cần tới sự can thiệp của Thánh Thần. Người thường thì chỉ có thể hiểu được các lời khuyên dạy, các câu chuyện dụ ngôn, các lời dạy dỗ đầy khôn ngoan từ miệng Ráp-bi Giê-su phán ra, nhưng để hiểu chính con người và hành động của Giê-su Ki-tô là Lời của Thiên Chúa, nhất là khi Lời đó được vang lên, không phải trên bục giảng mà là trên thập giá, thì trí khôn con người, cho dầu xuất chúng tới mấy đi nữa (kể cả bộ óc kỳ tài như Albert Einstein chẳng hạn), cũng không thể nào nắm bắt được.
Ồ, thật vậy sao? Ngay cả một Linh mục lới tuổi như tôi mà vẫn cứ đinh ninh rằng: hiểu và giữ lời Chúa thì chỉ cần một chút thông minh và thiện chí; và thông minh – thiện chí cũng là điều tôi vẫn thường lớn tiếng đòi kêu gọi anh chị em tín hữu phải có. Nhưng có lẽ chính tại vì thế mà cho tới giờ này tôi có thấu hiểu được gì về Lời Tình Yêu – Thập Giá đâu… và các giáo hữu nghe tôi giảng có lẽ cũng chẳng hiểu được gì nốt. Tôi chăm chú suy tư, lo dọn bài giảng hơn là dành thời giờ cầu nguyện, lo trình bày cho khôn khéo hơn là tin tưởng vào tác động của Đấng Bảo Trợ đang ngự trong tâm hồn các tín hữu. Trên tòa giảng, tôi lo tạo ấn tượng trên các thính giả mình hơn là tìm cách đóng trên họ dấu ấn của Thần Khí.
Và dấu ấn của Lời đó trong Thần Khí thật rõ ràng: “Anh em đừng xao xuyến cũng đừng sợ hãi… Thầy để lại bình an cho anh em… Thầy ban cho anh em bình an của Thầy”. Lời Thầy Giê-su – Thiên Chúa xót thương không bao giờ là lời đe dọa. Lời đó không tạo áp lực ép buộc, cũng chẳng tạo căng thẳng bao giờ. Lời Thầy Giê-su sẽ luôn lan tỏa an bình, thư thái cho cả những tâm hồn đã phạm phải những tội tầy trời nhất: “Ta không kết án, hãy về và từ nay đừng phạm tội nữa!”. Tôi, một linh mục của Đức Ki-tô, có thật sự mang Lời bình an này tới tâm hồn mọi tín hữu, nhất là những tâm hồn chìm đắm trong tội lỗi đang rất cần tới Lời đó hơn bất cứ ai khác không? Và để làm được điều đó, không một ai khác có thể giúp tôi hơn là Thánh Thần, Đấng ủi an.
Lạy Chúa Giê-su là Lời đích thực của Thiên Chúa Cha giầu lòng thương xót, xin đổ Thần Khí xuống trên con, để con hiểu được Lời Tình Yêu, nhất là mỗi khi con cử hành Thánh Lễ. Nếu chính con chưa một lần hiểu và giữ được Lời Tình Yêu đích thực, nhất là qua biểu lộ của Thánh Thể – Thập Giá, thì làm sao con có thể mở miệng loan truyền Lời Chúa cho các anh chị em tín hữu. Có thể con đã giảng lời Giê-su quá nhiều, nhưng đã giảng Lời-Chúa quá ít. Xin chỉnh đốn tình trạng thiếu xót trầm trọng này nơi con. Xin đổ tràn ngập tâm hồn con thứ bình an độc đáo của Chúa, xuất phát từ cảm nghiệm bản thân về lòng Chúa Xót Thương, để con – linh mục của Chúa – cũng có thể loan báo và thông truyền Tin Mừng đầy an ủi này cho mọi người, nhất là cho các tội nhân bất hạnh và bị đầy đọa nhất. Amen
Lm Gioan Nguyễn Văn Ty SDB